Is een dollarcrisis in de maak? Vele lezers hebben zich afgevraagd waarom de dollar nu zo sterk daalt en zwakker wordt. Dit rapport biedt een diepgaande analyse van de recente verzwakking van de Amerikaanse dollar (DXY), de bewuste beleidskeuzes achter deze trend, de positie van de VS en de verwachte ontwikkelingen in de komende jaren. De VS met Amerikaanse dollar als reservemunt bevinden zich op een belangrijk kruispunt! Kan een dollarcrisis worden afgewend?
Hier integreren we inzichten uit recente beleidsmaatregelen, zoals de Liberation Day-agenda, en de rol van cryptocurrencies zoals Bitcoin, Bitbonds en US stablecoins in het versterken van het dollarnetwerk. Daarnaast worden de concepten van Currency Wars en de Dollar Milkshake Theory besproken om de bredere implicaties voor de wereldeconomie te begrijpen en refereren we naar een boeiend gesprek tussen de analisten Luke Gromen en James Thorne.
INHOUDSOPGAVE
Achtergrond van de Zwakke Dollar
Waarom zakt de dollar? De DXY-index, die de dollar meet ten opzichte van een mandje van andere grote valuta’s, heeft recent een daling laten zien, wat contrasteert met eerdere periodes waarin tarieven de dollar versterkten. Deze trend wordt voornamelijk gedreven door de Liberation Day-agenda, aangekondigd door president Trump op 2 april 2025. Deze agenda omvat een universeel 10% importtarief, effectief vanaf 5 april, gevolgd door aanvullende tarieven op landen met significante handelsoverschotten, zoals China en de Europese Unie (20%). Dit beleid is bedoeld om de VS te “bevrijden” van decennia van vermeende oneerlijke handelspraktijken, met als doel de binnenlandse productie te stimuleren en afhankelijkheid van buitenlandse goederen te verminderen.
Luke Gromen, een macro-econoom, wijst erop dat deze tarieven kapitaaluitstroom veroorzaken, wat de dollar verzwakt, in tegenstelling tot de traditionele verwachting dat tarieven de eigen valuta versterken door import te beperken. John Hardy van Saxo Bank merkt op dat deze tarieven leiden tot “tit-for-tat onderhandelingen” en een escalerende handelsoorlog, met name met China, wat de dollar verder onder druk zet.
James Thorne benadrukt dat de dollarverzwakking noodzakelijk is om mondiale onevenwichtigheden aan te pakken, zoals voorspeld door John Maynard Keynes tijdens Bretton Woods. De Triffin Dilemma stelt dat de VS gedwongen zijn dollars te exporteren via handelstekorten om mondiale liquiditeit te waarborgen, wat de binnenlandse economie uitholt. De huidige verzwakking is een poging om deze onevenwichtigheden te corrigeren, maar brengt risico’s met zich mee, zoals inflatie, een globale dollarcrisis en mondiale groeivertraging, zoals gewaarschuwd door Bank of Japan Gouverneur Kazuo Ueda.
Wat is een dollarcrisis?
Een dollarcrisis wordt doorgaans gedefinieerd als een abrupte en significante daling van de waarde van de dollar, verlies van vertrouwen in de dollar als wereldwijde reservevaluta, of een onvermogen om Amerikaanse schulden te financieren zonder extreme monetaire ingrepen. Een dollarcrisis lag in feite al in de kaarten en is onvermijdelijk. De huidige handelsoorlog gaat ook om de dollar zodanig te verzwakken zonder een dollarcrisis te veroorzaken. Een gestructureerde dollarverzwakking is het doel.
Een zwakkere dollar zonder dollarcrisis is het doel
Waarom wordt een zwakkere dollar bewust nagestreefd? Het beleid van een zwakkere dollar dient meerdere strategische doelen:
- Herindustrialisatie: Door buitenlands kapitaal te ontmoedigen om in financiële activa te investeren en te stimuleren om in fysieke activa zoals fabrieken te investeren, wil de VS de productiecapaciteit herstellen. Dit moet de afhankelijkheid van China verminderen, dat 69% van de wereldwijde zeldzame aardproductie en 90% van de verwerking beheerst, en banen creëren.
- Handelstekorten Aanpakken: Een zwakkere dollar maakt Amerikaanse export goedkoper en import duurder, wat het handelstekort van $1 biljoen per jaar kan verkleinen. Dit adresseert de Triffin Dilemma, waarbij de VS gedwongen zijn om handelstekorten te accepteren om de mondiale dollarvraag te voeden.
- Inflatie en Schuldbeheer: Een zwakkere dollar zal inflatie aanwakkeren, wat nodig is om de staatsschuld van $36 biljoen te beheren. Met rentelasten die meer dan 100% van de overheidsinkomsten bedragen, zijn negatieve reële rentes essentieel om nominale bbp-groei boven inflatie en rentetarieven te krijgen, zoals na de Tweede Wereldoorlog. Luke Gromen voorspelt dat inflatie mogelijk naar 10% kan stijgen door verstoringen in toeleveringsketens.
- Geopolitieke Druk: Tarieven en een zwakkere dollar zetten druk op tegenstanders zoals China, dat zijn eigen “dual circulation” strategie nastreeft om binnenlandse productie te versterken en mondiale afhankelijkheid te creëren. De VS proberen hun financiële netwerksuprematie te behouden via digitale innovaties zoals stablecoins.
De VS en de Dollar op een Kruispunt
De strategie is gewaagd. Verenigde Staten staan op een economisch kruispunt, waarbij de dollar zijn status als reservevaluta riskeert te verliezen. Een dollarcrisis is mogelijk door:
- Onhoudbare Schuld: Met een staatsschuld van $36 biljoen en rentelasten die 100% van de inkomsten overschrijden, dreigt een schulddegradatie. Dit ondermijnt het vertrouwen in de dollar en treasuries, zoals besproken door Gromen.
- Handelsoorlog: De handelsoorlog met China, verergerd door Liberation Day tarieven, dreigt toeleveringsketens te ontwrichten en inflatie aan te jagen. China’s exportcontroles op zeldzame aardmetalen als vergelding kunnen de VS en andere economieën schaden.
- Monetaire Spanningen: Trump’s kritiek op Fed-voorzitter Jerome Powell en druk voor renteverlagingen suggereren een conflict dat de dollar verder kan verzwakken. Gromen voorziet een “run op de Fed” als Powell niet meewerkt, mogelijk leidend tot een mislukte treasuries-veiling. Een escalerende vertrouwenscrisis tussen de Fed en de huidige administratie kunnen leiden tot een dollarcrisis.
- Alternatieve Activa: Stijgende goudprijzen ($3.400 per ounce) en Bitcoin, die loskoppelen van aandelen, wijzen op afnemend vertrouwen in de dollar. Gromen voorspelt dat goud naar $7.000-$12.000 kan stijgen om historische waarderingen te bereiken. Ongecontroleerde koersstijgingen van deze activa kan een dollarcrisis verergeren.
De Triffin Dilemma compliceert ook deze uitdagingen, omdat de VS gedwongen zijn om dollars te exporteren via handelstekorten, wat weer de binnenlandse industrie uitholt. Valuta-oorlogen – Currency Wars – tonen verder aan hoe landen concurreren met elkaar om hun valuta te devalueren om export te stimuleren. Een zwakkere dollar zal andere valuta’s nog sterker doen verzwakken volgens de Dollar Milkshake Theory. Deze theorie stelt dat een sterke dollar-liquiditeitscrisis andere economieën dwingt om dollars te lenen, waardoor de dollar paradoxaal genoeg weer sterker wordt ondanks binnenlandse zwakte. De meeste wereldwijde schuld staat uit in dollars en de meeste dollars bevinden zich buiten de Verenigde Staten (eurodollar-systeem). Een zwakkere Amerikaanse economie zal de wereldeconomie treffen, gezien de VS 24% van het mondiale BBP vertegenwoordigen, wat leidt tot “tariff fatigue” en recessieangst. Een dollarcrisis in een wereld die nog steeds afhankelijk is van dollars is uitermate problematisch en potentieel desastreus voor de globale monetaire en economische orde. Een herijking van het systeem is noodzakelijk, met hopelijke een wereldwijde nieuwe Bretton Woods overeenkomst, met de herintroductie van politiek neutrale strategische sound money alternatieven. Het lijkt erop dat de Trump-administratie hier nu het initiatief neemt om zodoende voorop te liggen op o.a. China en de sterkere kaarten te hebben tijdens de onderhandelingen.
Bitcoin, USD stablecoins en de toekomst van de dollar
Wat is de rol van Bitcoin en stablecoins in het versterken van het dollarnetwerk? Om de dollar dominant te houden, zet de VS in op goud, blockchain technologie, pro-crypto regelgeving, bitcoin met name via een strategische Bitcoin-reserve, waarschijnlijk Bitbonds en zeker dollar-gekoppelde stablecoins die het eurodollarnetwerk omzeilen.
Strategische Bitcoin-reserve voor de dollar
Op 6 maart 2025 ondertekende president Trump een executive order om een strategische Bitcoin-reserve en een digitale activa-voorraad op te richten, gebruikmakend van ongeveer 200.000 bitcoins ($18.5 miljard) die al in bezit zijn van de overheid door inbeslagnames. Deze reserve, vergeleken met een “digitale Fort Knox,” heeft als doel de VS te positioneren als de “cryptohoofdstad van de wereld” en een hedge te bieden tegen inflatie en geopolitieke risico’s. De Bitcoin Policy Institute stelt dat een Bitcoin-reserve de dollar kan versterken tegen Chinese alternatieven zoals de digitale yuan en BRICS-handelsarrangementen.
Dollar & BitBonds
VanEck heeft het concept van “BitBonds” voorgesteld, hybride schuldinstrumenten die Amerikaanse Treasury-obligaties combineren met Bitcoin-blootstelling. De structuur van BitBonds omvat het uitgeven van obligaties waarbij 90% van de opbrengst wordt gebruikt om Amerikaanse Treasury-securities te kopen en 10% wordt geïnvesteerd in Bitcoin. Investors ontvangen alle Bitcoin-winsten tot de jaarlijkse yield-to-maturity 4.5% bereikt; daarna worden de winsten gedeeld met de overheid. Bij verval ontvangen obligatiehouders $90 op een $100 obligatie, plus de waarde van de Bitcoin. Dit kan helpen bij het refinancieren van de $14 biljoen aan Amerikaanse schuld terwijl het investeerders blootstelling biedt aan Bitcoin’s potentieel rendement.
US Stablecoins
Dollar-gekoppelde stablecoins, zoals USDC en Tether, spelen een cruciale rol bij het behouden van de dominantie van de dollar. De Genius ACT is een belangrijk beleidsinstrument. Met een marktkapitalisatie van meer dan $162 miljard worden stablecoins gebruikt voor transacties, betalingen en het opslaan van waarde. Ze faciliteren snelle en goedkope grensoverschrijdende betalingen en bieden financiële diensten aan iedereen met een crypto app op een smartphone. Stablecoins versterken de dollar als wereldwijde reservevaluta. Ondanks dat de DXY daalt, devalueren de meeste andere fiat-valuta sneller. De Trump-administratie ziet stablecoins als een strategisch instrument om de dollar dominant te houden en de vraag naar Amerikaanse Treasury-bills te stimuleren, zoals aangegeven door Treasury Secretary Scott Bessent.
Toekomstperspectief voor de Dollar
De vooruitzichten voor de dollar wijzen op verdere verzwakking, maar met nuances:
- Korte termijn (1-2 jaar): Gromen en Thorne voorspellen een daling naar de lage 90’s of zelfs 70 op de DXY, gedreven door tarieven, kapitaaluitstroom en mogelijke renteverlagingen. De handelsoorlog en inflatie (mogelijk 10%) zullen de druk vergroten, terwijl goud en Bitcoin stijgen. De Dollar Milkshake Theory suggereert echter dat een liquiditeitscrisis in andere economieën de dollar tijdelijk kan versterken.
- Middellange termijn (3-5 jaar): Thorne verwacht een opluchtingsrally door liquiditeit en deals met China, maar structurele problemen blijven. Stablecoins en Bitbonds kunnen de dollar ondersteunen, maar een dollarcrisis blijft mogelijk als de VS de economie en schulden niet herstructureert. China’s digitale yuan en BRICS-arrangementen bedreigen op termijn de dollar’s dominantie.
- Langere termijn: Een nieuw monetair systeem, mogelijk met goud, Bitcoin en stablecoins, kan de dollar stabiliseren als de VS regulatory clarity biedt en innovatie omarmt. Echter, zonder technologische doorbraken of beleidsaanpassingen kan de dollar zijn reserve-status verliezen, zoals voorspeld door de Triffin Dilemma. De schuldenberg is onhoudbaar. De globale schuldenproblematiek moet worden aangepakt. De herintroductie van een solide geld en de herwaardering-structurering van de schulden is noodzakelijk. Naast goud zal bitcoin hier een rol gaan spelen.
Tabel: Overzicht van Strategische Maatregelen en Hun Doelen
| Maatregel | Beschrijving | Doel |
|---|---|---|
| Liberation Day Tarieven | Universeel 10% importtarief, hogere tarieven voor China en EU | Herindustrialisatie, handelsonevenwichtigheden aanpakken |
| Strategische Bitcoin-reserve | 200.000 bitcoins als reserve, geen verkoop | Hedge tegen inflatie, positie als een cryptomacht (Softwar) |
| BitBonds | Hybride obligaties met 90% Treasury, 10% Bitcoin | Schuld refinancieren, investeerders aantrekken |
| US Stablecoins | Dollar-gekoppelde stablecoins voor transacties en betalingen | Dollar dominantie versterken, globale financiële inclusie |
Conclusie: dollarcrisis of niet?
De verzwakking van de dollar is een bewuste strategie van de Trump-administratie om de VS te herindustrialiseren, handelsonevenwichtigheden aan te pakken en schulden te beheren via inflatie, zoals uiteengezet in de Liberation Day-agenda. Dit beleid, gecombineerd met de Triffin Dilemma en een escalerende handelsoorlog, plaatst de VS op een economisch kruispunt. Het is waarschijnlijk dat de Trump-administratie weet dat de VS afstevent naar een dollarcrisis en dat de huidige agenda en aanval naar voren een proactieve manier is om een dollarcrisis te vermijden. Het is een bewuste, riskante strategie om de dollar te verzwakken zonder de sterkte van haar netwerkeffect te verliezen.
De strategische Bitcoin-reserve, Bitbonds en stablecoins zijn innovatieve pogingen om het dollarnetwerk te versterken, maar de risico’s van inflatie, recessie en geopolitieke spanningen blijven groot. Een zwakkere dollar kan verder andere valuta’s en de wereldeconomie als geheel verzwakken, maar de VS hopen hun financiële dominantie te behouden via bitcoin, blockchain technologie en stablecoin-netwerken en tevens de VS te herindustrialiseren.
Het is maar de vraag of de VS zal slagen met haar plannen. De komende jaren zullen volatiel zijn, met een fundamentele herstructurering van het mondiale monetaire systeem als inzet. Hierover zullen alle belangrijke handelspartners met elkaar in gesprek moeten gaan om een dollarcrisis met een uiteindelijke ongecontroleerde implosie van de huidige monetaire schuldensysteem te vermijden. Beschik jij al over onvervreemdbare activa die niet kunnen worden bij-geprint en afgepakt?
Dollar Crisis interviews
Aanbevolen om te zien en te beluisteren. David Lin in gesprek met Luke Gromen en James Thorne over de dollarcrisis
Bronnenlijst
- CNN Business. (2025). Liberation Day announcement, details on tariffs.
https://www.cnn.com/2025/03/31/business/liberation-day-announcement-trump/index.html - Reuters. (2025). Trump signs order to establish strategic bitcoin reserve, details on reserve.
https://www.reuters.com/technology/trump-signs-order-establish-strategic-bitcoin-reserve-white-house-crypto-czar-2025-03-07/ - VanEck. BitBonds proposal, hybrid debt instruments.
https://vaneck.com/us/en/ - Investopedia. Stablecoins, market size and usage.
https://www.investopedia.com/terms/s/stablecoin.asp - Real Vision. Dollar Milkshake Theory, global liquidity flows.
https://www.realvision.com/rvir/the-dollar-milkshake-theory - Bestebank.org. Triffin Dilemma, economic theory.
/triffin-dilemma-dollar-carry-trade/ - Bestebank.org. Liberation Day, shift to protectionism.
/liberation-day-van-globalisering-naar-protectionisme/ - Bestebank.org. Handelsoorlog VS-China, economic impacts.
/handelsoorlog-vs-china-2025-analyse-strategie-macro-economische-gevolgen/ - Bestebank.org. BitBonds, US Bitcoin treasury bond.
/bitbonds-us-bitcoin-treasury-bond-vaneck/ - Bestebank.org. Geopolitieke rol USD stablecoins, dollar dominance.
/geopolitieke-rol-usd-stablecoins/ - Bestebank.org. Dollar Milkshake Theory, currency dynamics.
/dollar-milkshake-theory/