Triffin’s Dilemma en de Dollar Carry Trade: De Huidige Uitdaging van de VS
In dit artikel duiken we in op Triffen´s dilemma en de gevolgen van de Dollar Carry Trade waarmee de Verenigde Staten nu wordt geconfronteerd. We baseren dit artikel op een recente aflevering van de Wall Street for Main Street podcast, gepresenteerd door Jason Burack. Hij had een diepgaand gesprek met Robert, een fulltime handelaar in opties en futures en oprichter van Infra Startup. Het interview, opgenomen op 7 april 2025 – een dag die Jason gekscherend “Margin Call Monday” noemde – belichtte de economische volatiliteit en structurele problemen waarmee de Verenigde Staten momenteel worden geconfronteerd. Centraal in het gesprek stond Triffin’s Dilemma, een economisch concept dat decennia geleden werd beschreven door Robert Triffin, en dat nu in een versneld tempo lijkt uit te spelen. Dit artikel verkent de kern van dit dilemma, de gevolgen van de dollar als wereldreservemunt, de dollar carry trade en hoe dit de Amerikaanse economie en samenleving beïnvloedt.
7 April 2025 – Een Dag van Extreme Volatiliteit
De opnamedag van het interview werd gekenmerkt door ongekende schommelingen op de financiële markten. De S&P 500, die rond de 5.000 punten zweefde, kende een intradag-swing van 8%, terwijl de VIX – een maatstaf voor marktvolatiliteit – piekte op 60 in de vroege ochtendfutures en stabiliseerde rond 47 tegen het einde van de dag. Robert wees op een nog extremere beweging: een totale swing van 13% in de S&P 500, veroorzaakt door een golf van paniek die later werd getemperd toen bleek dat een belangrijk nieuwsbericht nep was. Deze volatiliteit, volgens Robert, is ongezien, zelfs onder veteranen met 40 tot 50 jaar marktervaring. Hij wees op de enorme leverage in het systeem als een belangrijke boosdoener, een thema dat nauw verbonden is met de bredere discussie over hyperfinancialisering.
Triffin’s Dilemma: Een Korte Uitleg
Triffin’s Dilemma, voor het eerst geformuleerd in de jaren 1960 door econoom Robert Triffin, beschrijft een fundamentele spanning voor een land dat de wereldreservemunt uitgeeft. Om de wereld van voldoende liquiditeit te voorzien, moet de VS een handelstekort aanhouden, waarbij dollars worden “geëxporteerd” naar andere landen. Dit tekort wordt echter gecompenseerd door een overschot op de kapitaal- en financiële rekening, waarbij buitenlandse investeerders dollars terugpompen in Amerikaanse activa, zoals aandelen, obligaties en onroerend goed. Dit proces leidt tot een structurele overwaardering van dollaractiva, maar ondermijnt tegelijkertijd de langetermijnstabiliteit van de dollar en de Amerikaanse economie.
Robert betoogde dat dit dilemma nu acuut is geworden. “De dollar is onze belangrijkste export geworden,” zei hij, “en dat heeft geleid tot een hypergefinancialiseerde economie waarin de reële productieve basis is uitgehold.” Hij wees op correlaties tussen het handelstekort en indicatoren zoals bedrijfswinsten, de vermogensongelijkheid van de top 1%, en zelfs de huizenprijzen in verhouding tot het mediane inkomen – allemaal signalen van een economie die scheefgetrokken is door haar reservemuntstatus.
De Stille Depressie en Maatschappelijke Effecten
In zijn werk, waaronder een video genaamd The Silent Depression, benadrukte Robert hoe de officiële economische statistieken – zoals een bbp-groei van 3% of stijgende reële lonen – niet stroken met de realiteit van de gemiddelde Amerikaan, vooral jongere generaties. “Als je met gewone mensen spreekt, vooral jongeren, vertellen ze je dat hun ervaring allesbehalve goed is,” zei hij. Hij berekende dat de geldhoeveelheid (M2) sinds 2008 met 60% tot 90% sneller is gegroeid dan de officiële inflatie (CPI), wat suggereert dat de werkelijke inflatie sterk wordt onderschat.
Deze kloof heeft geleid tot wat Robert “tweede- en derde-ordeeffecten” noemt: een zelfmoordcijfer dat sinds de Grote Depressie niet zo hoog is geweest, meer dan 100.000 drugsdoden per jaar, een kelderend geboortecijfer, en een explosieve toename van antidepressiva sinds 2001. “Wealth inequality is op niveaus die we sinds de Gilded Age niet hebben gezien,” voegde hij toe, verwijzend naar een tijdperk dat berucht is om zijn extreme ongelijkheid.
Hyperfinancialisering en de Dollar Carry Trade
De kern van het probleem, volgens Robert, ligt in de hyperfinancialisering die voortvloeit uit de dollar als reservemunt. Door voortdurende handelstekorten en begrotingstekorten – de zogenaamde “twin deficits” – is de VS afhankelijk geworden van buitenlandse kapitaalstromen om haar economie draaiende te houden. Dit heeft geleid tot wat hij de “dollar carry trade” noemt: buitenlandse investeerders lenen in dollars tegen lage rentes en investeren in stijgende dollaractiva, zoals de S&P 500 of Amerikaans vastgoed, wat een positieve rendement-cyclus creëert. “De dollar waardeert altijd, en de activa waarin je investeert stijgen ook,” legde hij uit. “Het is de ultieme carry trade.”
Maar deze dynamiek heeft perverse gevolgen. Terwijl slimme geesten vroeger raketten bouwden voor NASA, ontwikkelen ze nu complexe derivaten voor hedgefondsen. De reële economie – productie, innovatie in tastbare goederen – is verdrongen door een financiële sector die afhankelijk is van steeds hogere activaprijzen en bailouts bij/oauthmis.
Een Ponzi-systeem en de Rol van Schulden
Zowel Jason als Robert omschreven het huidige systeem als een “Ponzi-scheme.” Na de crisis van 2008, toen derivatenmarkten instortten en bailouts opliepen tot tientallen biljoenen dollars (volgens schattingen van het Levy Institute), werd het systeem steeds afhankelijker van lage rentes en monetaire verruiming. Robert wees op de Eurodollar-markt – een ongereguleerd systeem van dollarleningen buiten de VS – waarvan de omvang wordt geschat tussen de 20 en 100 biljoen dollar, en nog veel meer als derivaten worden meegeteld. “Het is volledig ongedekt,” zei hij. “Alles is gewoon krediet dat private banken uit het niets creëren.”
De nationale schuld van de VS, nu meer dan 125% van het bbp, en particuliere schulden van 155% van het bbp, maken het systeem extreem kwetsbaar. Met rentelasten die meer dan 20% van de belastinginkomsten opslokken – een niveau dat in opkomende markten als crisis wordt beschouwd – en een begrotingstekort van 7% van het bbp in een niet-recessieperiode, lijkt een breekpunt nabij.
Bitcoin als Politiek Neutrale Reservemunt
Een mogelijke oplossing voor Triffin’s Dilemma ligt in Bitcoin, dat door zijn gedecentraliseerde en politiek neutrale aard een alternatief biedt voor de dollar als reservemunt. In tegenstelling tot fiatvaluta’s, die worden gecontroleerd door centrale banken en overheden, heeft Bitcoin een vaste voorraad van 21 miljoen munten en is het immuun voor manipulatie door één enkele natie. Dit elimineert de noodzaak voor een land om handelstekorten te running om liquiditeit te verschaffen, zoals bij de dollar. Robert merkte op dat landen al beginnen te investeren in Bitcoin als hedge tegen dollarinstabiliteit, en zelfs een kleine allocatie van 5-10% van hun reserves kan significante impact hebben gezien de relatief kleine marktkapitalisatie van Bitcoin. Door zijn wereldwijde acceptatie en afwezigheid van geopolitieke afhankelijkheid kan Bitcoin de spanningen van Triffin’s Dilemma doorbreken, waarbij geen enkel land de last draagt van het uitgeven van de reservemunt, en de economische macht meer gelijk wordt verdeeld.
Triffin’s Dilemma, de eindfase: Wat Nu?
Robert gelooft dat de VS zich in de eindfase van Triffin’s Dilemma bevindt, versneld door decennia van misbruik van haar “exorbitant privilege.” Landen als China en Japan, ooit grote kopers van Amerikaanse staatsobligaties, stappen terug. China stopte netto met het kopen van treasuries in 2014, en de vraag verschuift naar hedgefondsen in belastingparadijzen zoals de Kaaimaneilanden. Tegelijkertijd stapelen niet-G7-landen goud en zelfs Bitcoin op als alternatief voor dollaractiva, mede als reactie op de bevriezing van Russische reserves in 2022.
De huidige regering lijkt dit te erkennen. Robert wees op voorstellen van economisch adviseur Steven om buitenlandse houders van Amerikaanse activa te belasten, een poging om de dollar carry trade af te bouwen. Maar hij blijft sceptisch: “Je kunt een Ponzi niet geleidelijk ontmantelen.” De financiële strateeg van Trump, Scott Bessent probeert via een handelsoorlog met China uiteindelijk tot een nieuwe overeenkomst te komen.
Bescherming voor Main Street
Voor de gemiddelde Amerikaan adviseerde Robert een defensieve aanpak. “Goud en Bitcoin zijn geweldige hedges tegen inflatie en valutadevaluatie,” zei hij, wijzend op een mogelijke stijging van goud naar $3.500-$4.000 per ounce binnen 18-24 maanden. Cash in geldmarktfondsen met 4,3% rendement biedt ook enige veiligheid, maar hij waarschuwde voor aandelen: “Ik ben niet constructief over Amerikaanse equities, behalve misschien specifieke binnenlandse producenten.”
Triffin’s Dilemma, Conclusie
Triffin’s Dilemma, ooit een theoretisch concept, is nu een tastbare realiteit voor de VS. De hyperfinancialisering, gedreven door de dollar als reservemunt, heeft geleid tot een economie die afhankelijk is van schulden, speculatie en bailouts, ten koste van de gewone burger, Main Street. Terwijl de volatiliteit toeneemt en de structurele zwakheden blootliggen, lijkt een reset onvermijdelijk – of dat nu komt via financiële repressie, valutaoorlogen, of een abrupte crisis. Bitcoin biedt een potentieel lichtpunt als neutrale reservemunt, maar voor nu blijft de vraag: kan de VS deze spiraal doorbreken, of is het einde van het dollarimperium nabij? De huidige Trump administratie lijkt in ieder geval een duidelijke agenda te voeren om het dollarimperium te behouden waarin ook stablecoins en bitcoin een belangrijke rol gaat spelen. Tarieven- en handelsoorlogen, zelfs een verkapte renteoorlog worden als mokerslag gebruikt om de negatieve gevolgen van het Triffin Dilemma ongedaan te maken. Hieronder kun je het gesprek beluisteren:
Gerelateerde artikelen: