Sound Money, wat is de betekenis, geschiedenis en toekomst van hard geld?

Wat wordt er bedoelt met Sound Money?

Dit artikel is een uitgebreide uitleg over de betekenis van sound money (solide geld) met een beknopte  beschrijving van haar geschiedenis en ook haar toekomst. Het bespreekt de opkomst van goud, de tragiek van de gouden standaard en de ontwikkeling van een nieuw decentraal solide basisgeld gebaseerd op absolute schaarste: Bitcoin. We bespreken waarom bitcoin is te beschouwen als het beste solide geldstelsel en het ultieme harde basisgeld dat de mensheid ooit heeft uitgevonden. Wat kunnen we leren van goud en wat zal de terugkeer naar een sound money systeem betekenen die niet door de mens kan worden gecorrumpeerd? Vele mensen die nu bitcoin verhandelen hebben nog niet goed over deze vragen goed nagedacht.

Deze speculanten zullen na een aantal jaren tot de conclusie komen dat het beter zou zijn geweest om bitcoin via een dynamische DCA-strategie te accumuleren op een goede en voordelige bitcoin exchange.

Laten we nu eens bespreken wat solide of hard geld precies is en waarom bitcoin het beste sound money systeem is voor onze toekomst.

Wat is de oorsprong van de term ‘sound money’?

Sound money kan het beste naar het Nederlands worden vertaal als gezond of hard geld. Het is geld dat in een goede staat verkeerd. De oorsprong van het woord sound gaat terug naar het Germaanse gesund en wordt meestal direct vertaald met geluid.

Geld dat geluid maakt? Inderdaad, de echtheid van geld werd vroeger herkend aan het geluid dat het maakte. Een gouden of een echte zilveren munt heeft een speciale klank wanneer je het op de tafel gooide. Het was hard geld en met de juiste klank en gewicht kon vastgesteld worden dat het echt en goed was. Verder kon er in worden gebeten om te bepalen of het om een pure gouden munt ging. De muntmeesters van de muntheersers konden namelijk gebruik maken van een legering. Op deze manier konden ze het goud of -zilvergehalte van de munt verlagen en de geldvoorraad verruimen. Deze praktijk leidde op den duur tot geldontwaarding. Er konden ook valse munten in omloop worden gebracht. Een handelaar accepteerde geen valse of slechte munten. Dankzij het mooie geluid dat onder meer een zilveren munt maakte, kon de handelaar er zeker van zijn dat er betaald werd met echt, goed hard geld.

De functie en eigenschappen van hard geld (sound money)?

Hier komen we tot een belangrijk punt met betrekking tot de eigenschappen van sound money. Deze zijn geselecteerd door de markt en het resultaat van een zoektocht van de mens om een belangrijk economisch probleem op te lossen:

• Hoe kunnen we economische waarde (verbruikte arbeidstijd) in een samenleving veilig verplaatsen door tijd en ruimte?
• Welk bemiddelend goed is hiervoor het beste geschikt?

Directe ruilhandel in goederen beperkt zich tot kleine samenlevingen. In bijna elke samenleving werd er gezocht naar een passend bemiddelend goed dat als een (1) indirect ruilmiddel (means of exchange) binnen handelstransacties kon dienen voor andere goederen. Geld moest verder makkelijk verplaatsbaar en draagbaar zijn om lange afstandshandel mogelijk te maken en verder goed deelbaar zijn om te kunnen dienen als een afreken- en (2) rekeneenheid. Als betrouwbaar rekeneenheid (unit of account) moest het ook waardevast zijn, dat wil zeggen duurzaam door de tijd waardoor het goed kon functioneren als een oppotmiddel (3). Deze laatste eigenschap van geld als een oppotmiddel (store of value) voor het behoud van waarde en daarmee koopkracht door de tijd heen is het meest wezenlijke. Dit maakte het tot een monetair goed binnen en samenleving. 

Welk monetair goed (geld) is het beste beschikt voor koopkrachtbehoud?

De zoektocht naar goed hard geld als beste oppotmiddel. De geschiedenis van de ontwikkeling van het gebruik van geld leert ons dat samenlevingen zochten naar een harde of solide vorm van geld. Elke beschaving nam een vorm van goed geld aan die volgens de technologische en geografische omstandigheden het beste functioneerde. Parels en schelpen zijn twee belangrijke voorbeelden van goederen die diende als hard geld binnen bepaalde primitieve samenlevingen. Ze werden verzameld en gedragen als sieraden of juwelen. Sieraden waren de voorlopers van geld die mensen, net zoals de taal, hielpen om problemen op het gebied van samenwerking op te lossen als het gaat om onder andere de vermindering van geweld en wederzijds altruïsme. Sieraden (van parels of schelpen) waren als goederen uiterst schaars, duurzaam, kostbaar en moeilijk te produceren binnen deze samenlevingen. Geld kan alleen een duurzaam oppotmiddel zijn als het schaars is en moeilijk te produceren.

Voor geavanceerde handelssteden en -naties met kolonialistische ambities en overzeese scheepvaartroutes waren deze sieraden veel makkelijker om te verkrijgen of te produceren. Ze schakelden over op het gebruik van goud in de vorm van het slaan van gouden munten. Het gebruik van goud als een oppotmiddel is door de tijd het meest harde geld gebleken. Het relatieve aanbod, de gegeven schaarste en de mogelijke productie van goud als een monetair (moneta = munt) goed is hiervoor verantwoordelijk. Goud is makkelijk vormbaar, deelbaar, onvernietigbaar, maar vooral ook zeer duur om te delven, te produceren en ook nog eens moeilijk om te vervalsen.

Dit betekent dat het moeilijk is voor producenten om bij een toenemende vraag de productie van goud te vergroten zodat het aanbod zodanig toeneemt dat de koers valt. Dit wordt in de economische termen uitgedrukt als het beschikken over een hoge stock-to-flow verhouding. De beschikbare voorraad van goud als een monetair goed is sinds duizenden jaren alleen maar toegenomen, gebruikt als een oppotmiddel en niet geconsumeerd! Een mogelijk toenemende jaarlijkse productie heeft geen impact meer op de prijs.

Goud als het beste gezonde harde geld.

De eigenschappen van goud zorgden er ook voor dat goud altijd werd geaccepteerd en verkoopbaar was op de markt voor een minimaal verlies in prijs. Dit wordt in het Engels Salability genoemd. Dat wil zeggen dat goud een uitstekende verkoopbaarheid heeft, met een minimaal verlies in prijs. Hierdoor draagt goud het minste risico om te bezitten als een monetair goed. Goud was een ideaal oppotmiddel om een vermogen mee op te bouwen en te beschermen door de tijd heen.

Door de verspreiding van gouden munten door de handel werd goud ook een betrouwbare rekeneenheid binnen internationale betrekkingen voor het meten van waarde. Door het internationaal gebruik van een hard uniform indirect ruilmiddel als een rekenmiddel kan de waarde van een handelstransactie effectief worden bepaald. Accurate prijsbepalingen zijn daardoor mogelijk binnen een marktplaats die de relatieve schaarste van de verschillende goederen daar vaststellen. Verder staat het een accurate berekening van opportuniteitskosten toe. Het waardeert de (niet-gerealiseerde) opbrengst van het best mogelijke alternatief ten opzichte van de uiteindelijk genomen handelsbeslissing. De opportuniteitskosten gaan boven de boekhoudkundige kosten uit en bepalen wat een eventueel alternatief gebruik van het geld zou kunnen opleveren.

Hard gezond geld en de ontwikkeling van een lagere tijd preferentie!

Goud diende het beste voor koopkrachtbehoud en was daardoor sound money. Het sparen van hard gezond geld door de tijd heen zorgt er ook voor dat je beter voor de toekomst kunt plannen. Het geld wordt op lange termijn geïnvesteerd voor de verbetering en verdere ontwikkeling van kapitaalgoederen. Het zorgt ervoor dat mensen een lagere tijdpreferentie zullen ontwikkelen. Geld kan zonder problemen als een vermogen door de tijd worden behouden en bijvoorbeeld worden doorgeven aan de kinderen. Wanneer het geld een slecht oppotmiddel is zal iedereen meer geneigd worden om het meteen uit te geven waardoor onnodige consumptie wordt gestimuleerd en vermogensopbouw door sparen wordt ontmoedigd.

Verder wijst de monetaire geschiedenis op het feit dat sound money uiteindelijk door de markt ontwikkeld en bepaald is geworden, de markt bepaalt de koopkracht en prijs van geld onafhankelijk van overheden, banken en politieke partijen; hetgeen verder wezenlijk is voor het verzekeren van financiële vrijheid en vermogensbescherming binnen een samenleving.

Sound money en solide geld – van gouden munten naar een globale goudstandaard.

Sound money als hard geld staat ook bekend als solide geld. De term Solide gaat terug naar de Romeinse gouden munt, de Solidus, die tijdens het bewind van Diocletianus werd geïntroduceerd en door Constantijn de Grote en werd gestandaardiseerd in 312 na Christus. De Solidus was een puur gouden munt van 4,5 gram. Het werd de belangrijkste munt in later het Oost-Romeinse rijk, dat bleef voortbestaan als het Byzantijnse Rijk, met Constantinopel als de hoofdstad. De Solidus veranderde van naam, en werd de Bezant. Deze werd pas vervangen na de verovering van Constantinopel door de Ottomanen in 1453.

De Ottomanen introduceerden een gouden dinar, die de specificaties van de Solidus volgde. Zo bleef een versie van de Solidus ook in het Ottomaanse Rijk een belangrijke rol spelen in de economie. Gouden munten en baren werden meer en meer in de wereld gebruikt.

Met de verdere opkomst van het Verenigd Koninkrijk als de belangrijkste handels- en wereldmacht werd door Sir Isaac Newton in 1717 de goudstandaard geïntroduceerd. De standaardisatie van muntgewichten en conversieratio’s naar onder andere zilver werd vastgesteld.

De goudstandaard werd in alle belangrijke economieën overgenomen. Verschillende nationale munteenheden waren simpelweg een verschil in gewicht en puurheid van de gebruikte edelmetalen. Wisselkoersen tussen verschillende valuta’s waren een conversie naar verschillende gewichtseenheden van goud. Nationale munteenheden waren de manier om economische waarde te meten in termen van het universele en best beproefde oppotmiddel: goud. 

De tragiek van goud als sound money

Hiervan werd pas echt afgestapt in 1914, toen de Eerste Wereldoorlog uit de hand liep en de regering schulden moest maken om de oorlog te financieren. Het probleem en de tragiek van een goed functionerende goudstandaard binnen de globale handel was dat het de centralisatie van (financiële) macht in de hand werkt. Het gaat uit van vertrouwen in machthebbers. Het veronderstelde een netwerk van vertrouwde partijen, de banken die boekhouding bijhielden. Helaas werd dit vertrouwen geschaad. Banken brachten meer certificaten of bankbiljetten in omloop dan dat er goud in de kluizen lag. Ze ontwikkelden de praktijk van fractioneel bankieren op basis van goud.

Het gaat ook uit van een vertrouwen in de overheid. De goudstandaard beperkte de financiële macht van de overheid en de centrale bank om vooral te lenen zonder inspraak tijdens een oorlog. Goud werd steeds meer gecentraliseerd en gedemonetiseerd waarbij het uit de handen van het volk werd genomen en uiteindelijk als gecertificeerde goudbaren in de kluizen van de centrale banken terecht kwam. Inderdaad, macht corrumpeert, en absolute macht corrumpeert al helemaal, vooral als het gaat om de macht over geld. Na de Eerste Wereldoorlog is de goudstandaard in verval geraakt en langzaam ontmanteld. Na de oprichting van de Federal Reserve werd goud uit de circulatie genomen (demonetized), geconfisqueerd en uiteindelijk vervangen door Federal Reserve Notes (fiatgeld) nadat Nixon in 1971 de nog overgebleven link tussen de Amerikaanse Dollar en goud in de kluis van de centrale bank verbrak.

Bitcoin’s belangrijke voordelen ten opzichte van goud.

Bitcoin als strikt schaars virtuele sound money kent dit probleem dat goud heeft niet. Het decentraliseert het machtsprobleem. Bitcoin kent geen machthebbers en iedereen is gelijk (een peer) binnen het netwerk. Bitcoin gaat uit van absoluut wantrouwen om een onveranderbare orde te scheppen op het internet. Bitcoin verwezenlijkt een statificatie van het internet. Het protocol dat wordt gebruikt door alle deelnemers om onder meer alle transacties te controleren schept een decentrale virtuele staat van orde waarop kan worden vertrouwd en gebouwd zonder machthebbers. Het virtuele territorium wordt bepaald door de globaal verspreide deelnemers die de Bitcoin-software draaien, de boekhouding controleren, deze bijwerken en verder beveiligen.

Bitcoin beschikt in feite over een onafhankelijk en objectief driedimensionaal boekhoudsysteem, terwijl goud verbonden is aan een dubbel boekhoudsysteem die moet worden gecontroleerd door derden. Wanneer de gebruikers actief deelnemen en de bitcoins zelf beheren met behulp van een goed beveiligde Bitcoin-wallet zijn ze financieel soeverein. Elke actieve deelnemer is een muntmeester. De muntheer is het Bitcoin-netwerkprotocol. Goud is afhankelijk van muntmeesters (bijvoorbeeld de LMBA) en -heersers om ook de kwaliteit van de gouden munten en baren te waarborgen en vervalsing tegen te gaan. Bitcoins kunnen niet worden vervalst of in beslag worden genomen. Een transactie kan niet worden gecensureerd. 

Verder is de productie van bitcoins uiterst moeilijk en beschikt Bitcoin over een maximale geldhoeveelheid. Bitcoins zijn extreem schaars. Er kunnen maximaal 21 miljoen worden gecreëerd. De productie neemt ook af na elke reeks van 210.000 blokken. Hierdoor wordt op Bitcoin’s stock-to- flow op termijn steeds hoger dan die van goud. Het is ook in deze zin dat Bitcoin superieur is ten aanzien van goud en ideaal gezond geld is voor het digitale internet tijdperk. 

Bitcoin mag dan geen geluid maken, het is niettemin het beste gezonde geld dat ooit door de mens is uitgevonden! Bitcoin is de nieuwe technologie die de functie van sound money het beste kan vervullen in het digitale tijdperk.

Wat is de toekomst van sound money?

Om deze vraag over de toekomst van sound money beantwoorden, moeten we eerst even stil staan bij de huidige monetaire situatie waarin we verkeren.  Voor de meeste lezers zal het wel duidelijk zijn dat we nu leven in een ongezond geldstelsel. Sinds 1971 is er door de Amerikaanse regering een nieuw experiment gestart die in het verleden nooit goed heeft uitgepakt. De goudstandaard werd definitief losgelaten. De wereld maakt nu gebruik van fiat geld, ook wel overheids- of vertrouwensgeld genoemd. Dit wordt door de overheid en de banken als schuld uit het niets geschapen. Het moet door de bevolking worden gebruikt voor de betaling van belasting. Het is een door de overheid afgedwongen wettig betaalmiddel dat door het bankenstelsel stroomt en wordt gedekt door de belastingbetaler.

Doordat schuldencreatie en rente op de schulden exponentieel bleef (en blijft) groeien, maakt dit het systeem steeds instabieler. Fiat geld voldoet dan ook niet aan de definitie van gezond geld aangezien het uiterst makkelijk is om digitaal te produceren op de computers van de banken. Sinds het loslaten van de goudstandaard in 1971 zijn de schulden explosief gestegen en is het geld flink ontwaard ten opzichte van goud. Fiatgeld is geen hard geld, het is puur een valuta die dient als een ruil- en rekenmiddel, aangezien het geleidelijk ontwaard door inflatie en daardoor een slecht oppotmiddel is. Hoe slechter het monetair beleid, hoe minder vertrouwen het heeft, hoe sneller het ontwaard (hyperinflatie).

Deze situatie zal alleen maar verslechteren door de monetaire politiek van de centrale banken die de schuldhoeveelheid zullen moeten vergroten om het banken- en geldstelsel overeind te houden. Verdere geldverruiming, negatieve rentevoeten en handelsoorlogen zullen meer valutacrisis veroorzaken en daarmee de koopkracht van fiat valuta aantasten. 

Het feit dat het systeem na de crisis van 2008 nog niet bezwijkt onder de enorme schuldenberg heeft te maken met het feit dat de wereldreservemunt is gekoppeld aan de olieverslaving van de wereldeconomie. De Amerikaanse Dollar, is correct uitgedrukt een Federal Reserve Note die is afgedekt door de oliehandel via het Petro-Dollar Recycling mechanisme dat met een enorm leger de handhaving verder afdwingt. Hierdoor waren alle centrale banken en zakenbanken gedwongen om Dollar reserves aan te houden om olie te kunnen kopen. 

Fiat ‘geld’ als schuld – het ultieme machtsinstrument! 

Hierdoor beschikte de Amerikaanse overheid over een ongelimiteerde geldpers, de Federal Reserve. De Federal Reserve kon naar behoeven nieuwe obligaties uitgeven om begrotingstekorten en oorlogen te financieren. Zodoende kon de onbetwiste hegemonie van Amerika worden voortgezet door een strategie van schulden imperialisme.

Inderdaad, geld is macht, maar schuld is een nog veel machtiger wapen. Fiat geld wordt als schuld in omloop gebracht en heeft verder een ander voordeel. Het is niet neutraal. Inflatie geschiedt geleidelijk. Er is sprake van een relatieve inflatie of een onevenredige stijging van de prijzen tussen de verschillende goederen in een economie. De eerste en oorspronkelijke ontvangers van het nieuwe uitgebrachte geld genieten een hogere levensstandaard ten koste van latere ontvangers aangezien de effecten van geldverruiming (inflatie en geldontwaarding) zich pas na een tijdje laten voelen. Dit staat bekend als het Cantillon Effect.   

Het systeem is in verval….

Niettemin, de gevolgen van het beleid zijn nu niet alleen zichtbaar in ontwikkelingslanden, maar meer voelbaar in de Verenigde Staten. Er is teveel schuld opgebouwd, kapitaal afgebouwd en vernietigd. De kloof tussen rijk en armer wordt steeds groter, de middenklasse steeds kleiner, armer en belast met enorme schulden. Op een gegeven moment houdt het op. Het risico op een volgende financiële crisis door een mogelijke schuldencrisis ligt op de loer wanneer de economie in een globale recessie terechtkomt. De inversie van de rentecurve op Amerikaanse staatsobligaties en het aantal obligaties die een negatief rendement hebben, zijn duidelijke tekens dat het niet meer goed gaat. De centrale banken zullen de rente nog meer moeten verlagen en de geldpers harder aanzetten om onder andere zombiebanken zoals de Deutsche Bank overeind te houden. Deze ontwikkelingen zijn uiterst verontrustend aangezien ze het opgebouwde vermogen opvreten. Er wordt zelfs gesproken over een aankomende lange periode van stagflatie en ook Japanificatie van de wereldeconomie. Dit is een mix scenario waarbij de prijzen blijven stijgen (inflatie), lonen dalen, terwijl de economie vertraagt en stagneert waardoor de werkloosheid toeneemt en hoog zal blijven.   

Slimme spaarders, maar ook de grote vermogensbeheerders die de mogelijkheid en toestemming daartoe hebben, zullen meer vermogen beleggen in veilige havens. De meest conservatieve veilige haven is sound money in de vorm van goudbaren. Centrale banken houden nog steeds goudbaren aan in de kluis. Bovendien zijn vooral de Russische en de Chinese centrale banken al jaren bezig om een flinke voorraad goudbaren aan te leggen.

Verder, een nieuw alternatief decentraal financieel systeem met virtuele goudbaren is sinds 2009 onder ontwikkeling. Deze heeft totaal geen correlatie heeft met de machthebbers en het machtssysteem van de huidige financiële orde. Dit is Bitcoin. Bitcoin is een manier om aan het huidige systeem te ontsnappen. Het is een optie op het succes van een nieuw gelijkwaardig, decentraal financieel systeem die een alternatief biedt voor centraal bankieren en ontwikkeld is voor het behoud van koopkracht. Bitcoin zal als sound money worden ontdekt door het grootkapitaal die in paniek zoekt naar veilige havens en een mogelijk rendement. 

Hoe het allemaal zal uitpakken in de toekomst is niet te voorspellen, maar een sound money system (nieuwe goudstandaard op de blockchain?) zal weer moeten worden geïntroduceerd of in gebruik worden genomen om het opgebouwde vermogen van de wereld te kunnen redden. Het probleem is dat het vertrouwen zoek is en er een verschuiving plaatsvindt van een unipolaire wereldorde naar een multipolaire wereldorde. De Verenigde Staten is verwikkeld in handelsoorlogen. Het vertrouwen is zoek. De laatste keer dat iedereen het met elkaar eens werd, was tijdens de Bretton Woods Conferentie na de Tweede Wereldoorlog. Niettemin, toen der tijd was de Verenigde Staten als de winnaar oppermachtig met een kernwapen uit de oorlog gekomen. Nu is er geen winnaar noch het wederzijds vertrouwen op basis waarvan er een consensus kan worden bereikt over hoe het huidige financieel systeem het beste kan worden hervormd. Bitcoin is een apolitiek, neutraal consensusnetwerk dat niet van vertrouwen uitgaat. De Bitcoins zijn in feite het ideale monetaire middel voor wantrouwige vijanden. Vandaar dat in dit huidige geopolitieke klimaat zelfs hyperbitcoinization ook niet meer uit te sluiten is. Bitcoin zal dan als een zwart gat alle fiatvaluta’s in zich opnemen. De wereld zal gedwongen zijn om over te stappen naar het Bitcoin-netwerk met de Bitcoins als de nieuwe wereldreservemunt.

In de video hieronder kun je een gesprek zien tussen Robert Nass en Luuk Soons. Ze bespreken de ontwikkeling van geld, het begrip goed gezond geld (sound money) en het gebruik van goud als geld. Verder zal ook de tragiek van goud worden besproken en zal er een brug worden geslagen naar Bitcoin als een nieuwe technologie, digitale asset class en oppotmiddel. Bitcoins kopen in een tijdperk van financiële repressie wordt steeds aantrekkelijker.

“It is impossible to grasp the meaning of the idea of sound money if one does not realize that it was devised as an instrument for the protection of civil liberties against despotic inroads on the part of governments” Ludwig von Mises, The Theory of Money and Credit

Gerelateerde artikels:

• Bitcoin versus goud.
• Bitcoin’s geopolitieke betekenis.
• Waarom zou ik Bitcoin kopen? 
• De Bitcoin Reformatie!
• Wat is geld?

Bronnen: 

• Nick Szabo en Saifdean Ammous hebben uitvoerig over dit onderwerp geschreven. Aanbevolen om te lezen: The Bitcoin Standard. 

Bitcoin deposuit potentes de sede et exaltavit humiles.