Wat is de Petrodollar? De opkomst en ondergang van de petrodollar

Dit artikel bespreekt de opkomst en ondergang van het petrodollar recycling systeem dat als fundament dient voor de Amerikaanse dollar als de wereldreservemunt. De petrodollar, ooit het fundament van de Amerikaanse economische en geopolitieke dominantie, staat anno 2025 onder grote druk. Dit artikel analyseert de geschiedenis, de rol van de petrodollar in de mondiale economie, de globale schuldenproblematiek en de mogelijke toekomst van dit systeem. Zal de petrodollar een wederopstanding beleven of wordt deze definitief vervangen in een multipolaire wereldorde?

In het kort, de conclusie: we zijn getuigen van een monetair technologische reset waarbij de Amerikaanse overheid en het bankwezen dollartokens op P2P-netwerken zal gaan gebruiken (de zogenaamde USD stablecoins) om de petrodollar en het gehele eurodollarsysteem globaal te hervormen en 24/7 liquide te maken over het internet. Kapitaalrestricties zijn niet meer effectief en verdere toenemende kapitaalvlucht vanuit de zwakkere fiat-valuta´s naar de dollar is onvermijdelijk. Goud en bitcoin zullen als strategische reserves worden gebruikt voor o.a. een nieuwe wereldwijde multipolaire monetaire reset te verwezenlijken waarbij getracht wordt de dominantie van de dollar als reservemunt te behouden en de Amerikaanse schuldenlast te verminderen. We zullen ook andere visies over de toekomst van de petrodollar bespreken: Willem Middelkoop, Luke Gromen, James Rickards en Ray Dalio. De petrodollar is met het gehele eurodollarsysteem een globale schuldentijdbom. De globale schuldenlast is onbetaalbaar, een complete globale monetaire hervorming is noodzakelijk. Ongeacht of de dollar nog een succesvolle herstart zal krijgen of niet, is de toenemende ontwaarding van het fiat-spaargeld van de burger overal ter wereld onvermijdelijk. Laten we dit nu alles even gaan uitwerken:

Wat is de Petrodollar en Hoe Werkt Het?

De term ‘petrodollar’ verwijst naar het systeem waarbij ruwe olie en gas internationaal in Amerikaanse dollars (USD) worden verhandeld. Dit systeem ontstond in de jaren ’70 als gevolg van een strategische overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië. In ruil voor militaire bescherming en economische samenwerking verplichtten olieproducerende landen zich ertoe hun olie enkel in Amerikaanse dollars te verhandelen. Dit creëerde een wereldwijde vraag naar dollars, waarmee de status van de dollar als wereldreservemunt werd verstevigd.

Henry Kissinger en de Amerikaanse regering ontwikkelden deze strategie na het loslaten van de goudstandaard in 1971 door president Richard Nixon. Doordat de dollar niet langer aan goud gekoppeld was, dreigde de Amerikaanse munt zijn status als wereldreservemunt te verliezen. De petrodollarstrategie verzekerde echter een kunstmatige vraag naar de dollar en zorgde ervoor dat landen wereldwijd dollarreserves moesten aanhouden voor de aankoop van olie.

De Petrodollar en het Eurodollarsysteem

De petrodollar is onderdeel van het bredere eurodollarsysteem, waarin Amerikaanse dollars buiten de VS circuleren, met name in de internationale bankensector. Dit systeem groeide sterk na de Tweede Wereldoorlog en bood de VS de mogelijkheid om enorme schulden op te bouwen zonder dat de waarde van de dollar instortte. Olieproducerende landen herinvesteerden hun petrodollars vaak in Amerikaanse staatsobligaties en financiële markten, wat de Amerikaanse economie verder ondersteunde.

Frederick Engdahl analyseert in zijn boek Oil Wars hoe de controle over oliebronnen centraal staat in geopolitieke strategie van de Verenigde Staten. Hij betoogt dat de petrodollar de VS in staat stelt om een ongekende schuldpositie te behouden, aangezien de wereld afhankelijk blijft van dollars om olie en andere essentiële grondstoffen te verhandelen. Engdahl wijst erop dat landen zoals Irak onder Saddam Hoessein en Libië onder Muammar Gaddafi, die probeerden olie in andere valuta te verhandelen, direct te maken kregen met militaire interventies en regimeveranderingen.

De Rol van Big Oil in de Petrodollar-Connectie

Westerse oliemaatschappijen, vaak aangeduid als ‘Big Oil’, speelden een cruciale rol in het vestigen en handhaven van het petrodollarsysteem. Na de Tweede Wereldoorlog beheersten bedrijven zoals ExxonMobil, Chevron, BP en Shell een aanzienlijk deel van de wereldwijde olieproductie en -distributie. Hun invloed reikte verder dan alleen de markt: via nauwe samenwerking met overheden droegen zij bij aan de mondiale acceptatie van de dollar als de dominante handelsvaluta.

Na de oliecrisis van 1973 sloten de VS en Saoedi-Arabië een overeenkomst om olie uitsluitend in dollars te verhandelen. Dit verstevigde de Amerikaanse dominantie in de energiemarkt en zorgde ervoor dat olieproducerende landen hun inkomsten herbelegden in de Amerikaanse economie. Big Oil profiteerde direct van deze situatie en ondersteunde de geopolitieke strategieën die de petrodollar beschermden. Hieronder kun je een goede documentaire bekijken over de connectie tussen de petrodollar en de Big Oil industrie.

Dedollarisatie pogingen van de BRICS

De afgelopen jaren hebben landen zoals China, Rusland en Iran actieve stappen ondernomen om de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar te verminderen. Dit proces, bekend als dedollarisatie, heeft zich versneld als gevolg van geopolitieke spanningen tussen de VS met vooral Iran en Rusland. Dit ging gepaard met zeer strikte Amerikaanse sancties, BIS-sancties, bevriezing van bankrekeningen (buitenlandse deviezen) en zelfs de uitsluiting van het SWIFT-betalingssysteem. De dollar en het eurodollarssysteem is als een wapen ingezet geworden en verloor hiermee haar politiek neutrale status als betaalmiddel.

Voor niet Westerse landen waren geschokt door deze draconische maatregelen. China speelt nu een leidende rol in deze dollartransitie. Het land heeft de Chinese yuan gepositioneerd als een alternatieve handelsvaluta, met name in oliecontracten. In samenwerking met Rusland, Iran en zelfs Saoedi-Arabië heeft China bilaterale handelsovereenkomsten opgezet waarin de yuan en de roebel worden gebruikt in plaats van de dollar. De oprichting van de Shanghai International Energy Exchange (INE), waar oliecontracten in yuan worden verhandeld, is een directe uitdaging voor de petrodollar.

Rusland heeft zijn energie-export aangepast door meer olie en gas te verkopen in roebels en yuan, vooral na de Westerse sancties tegen het land. Moskou en Peking hebben gezamenlijke financiële infrastructuren ontwikkeld, waaronder het Chinese CIPS-systeem, als alternatief voor SWIFT. Dit vermindert de blootstelling van Rusland en China aan het Amerikaanse financiële systeem en versterkt hun economische samenwerking.

Iran is eveneens een voorvechter van dedollarisatie, gedwongen door langdurige Amerikaanse sancties. Teheran heeft oliehandelsovereenkomsten gesloten met China en andere Aziatische landen waarin de dollar wordt vermeden. Iran heeft een historische vredesovereenkomst met Saoedi-Arabië getekend en is verder ook toegetreden tot BRICS, wat zijn rol in een multipolaire wereldorde versterkt en de afhankelijkheid van de dollar verder vermindert.

De BRICS-landen en het Greater Eurasian Partnership streven gezamenlijk naar de ontwikkeling van een alternatief financieel systeem, inclusief een gezamenlijke valuta voor internationale handel. Dit zou op termijn de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar kunnen verminderen en de multipolaire wereldorde verder versterken met de opkomst van een alternatief voor de petrodollar, de petroyuan.

De analyse van Zoltan Pozsar over de toekomst van de Petrodollar

Zoltan Pozsar, financieel analist bij Credit Suisse, stelt dat de wereld in een overgangsfase zit naar een nieuw monetair systeem, dat hij ‘Bretton Woods 3.0’ noemt. In dit systeem spelen grondstoffen en alternatieve reservevaluta´s zoals de Chinese yuan een grotere rol. Volgens Pozsar neemt de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar af doordat landen actief streven naar handel in andere valuta’s, zoals de Chinese ‘petroyuan’ voor oliehandel.

Pozsar benadrukt dat China, via swaplijnen en de internationalisering van de yuan, werkt aan een alternatief voor de petrodollar. Tegelijkertijd kopen centrale banken, vooral in opkomende economieën, steeds meer goud op om hun reserves minder afhankelijk te maken van de dollar. Deze ontwikkelingen zetten de positie van de petrodollar onder druk en duiden op een mogelijke overgang naar een multipolaire wereldorde. Voor meer inzicht in Pozsars analyse kunt u het volgende interview bekijken:

Het beleid van Donald Trump en de toekomst van de Petrodollar

In zijn tweede ambtstermijn heeft president Donald Trump een reeks beleidsmaatregelen geïntroduceerd die potentieel gunstig kunnen zijn voor de Amerikaanse dollar en de petrodollar. Trump voert in feite zijn eigen Great Reset politiek uit. Zijn energiebeleid, bekend als “drill, baby, drill”, richt zich op het verhogen van de binnenlandse olie- en gasproductie. Door een “nationale energienoodtoestand” uit te roepen, heeft Trump diverse maatregelen genomen om fossiele brandstoffen te stimuleren. Hieronder vallen:

• Het beëindigen van het federale mandaat voor elektrische voertuigen
• Het opheffen van de pauze op nieuwe LNG-terminalvergunningen
• Het terugtrekken uit het Klimaatakkoord van Parijs
• Het heropenen van boringen in het Arctic National Wildlife Refuge

Naast energiebeleid richt Trump zich op het verkleinen van het federale begrotingstekort. Hij heeft de Department of Government Efficiency (DOGE) opgericht, onder leiding van Elon Musk, om overheidsuitgaven terug te dringen. Met een besparingsdoel van $2 biljoen probeert deze maatregel de schuldenpositie van de VS te verbeteren en de dominantie van de dollar te versterken. Donald Trump staat er verder bekend om een voorstander te zijn van goud en ook bitcoin. De recente importheffingen op goud, met de LMBA-goudmarkt crisis als gevolg, is in deze context zeer interessant om te volgen. Verder hebben vele bitcoin mining bedrijven de laatste jaren zich gevestigd in de Verenigde Staten waar ze samenwerken met energiebedrijven voor o.a. het stabiliseren van het elektriciteitsnetwerk in Texas. Bicoin mining zal steeds meer een plek krijgen binnen de Amerikaanse energiesector.

Bitcoin als nieuw financieel anker

Bitcoin, het digitale goud van dit informatietijdperk, wordt waarschijnlijk in het nieuwe staatsbeleggingsfonds toegevoegd en als een strategische reserve asset beschouwd. Bijna alle staten hebben al een Bitcoin Reserve Act opgesteld. Bitcoin, met goud, zou als veilig anker kunnen worden ingezet om de dominantie van de dollar te behouden en de interne schuldenproblematiek het hoofd te kunnen bieden. Hierdoor zou de petrodollar doordat deze nu is afgedekt door goud en bitcoin de wereld kunnen blijven domineren. Trump geeft verder prioriteit aan een digitale assets agenda, beschikt over een eigen World Liberty Financial platform en zelfs een eigen Trump memecoin. Deze spraakmakende 78-jarige president gaat ondanks zijn leeftijd nog volledig met de tijd mee; echter zal er wel alles aan doen om de status van de dollar te behouden.

Bitcoin Backed US Treasuries

Trump beschikt verder over een sterk pro-bitcoin team. Hier is de positie en invloed van Howard Lutnick (oprichter van systeembank Cantor Fritzgerald) zeer belangrijk. Cantor Fritzgerald is niet alleen de huidige handelsminister, maar ook via de bank een aandeelhouder van Tether. Howard Lutnick zal verder een belangrijke rol spelen bij het verder uitvoeren van een pro-bitcoin inkoopbeleid voor de Amerikaanse bitcoin reserve en het nieuwe staatsbeleggingsfonds. Lutnick ziet bitcoin in combinatie met USD-stablecoins als een middel om de dollar globaal te versterken en de negatieve effecten van de de Amerikaanse schuldenproblematiek te mitigeren. Er wordt zelfs gesproken dat de Verenigde Staten dankzij de toenemende bitcoin waardestijging makkelijk aan haar schuldenverplichtingen zal kunnen voldoen en zelfs haar schulden uiteindelijk kan afbetalen. Bitcoin kan zelfs een belangrijk component gaan worden bij de uitgifte van nieuwe Amerikaanse staatsobligaties (bitcoin backed US treasuries). Het zal de vraag naar staatsobligaties verder kunnen versterken.

De petrodollar als een token op een blockchain

Naast het oude eurodollarsysteem van het het reguliere internationale bankwezen komt er een meer gedistribueerd systeem van P2P-netwerken voor de distributie van digitale dollars over het internet door vooral Amerikaanse banken en financiële instituties. Iedereen waar ook ter wereld met een internetverbinding en een crypto wallet krijgt potentieel toegang tot deze digitale dollars. De nieuwe Genius Stablecoin act en andere pro-crypto wetgeving voor o.a. Amerikaanse banken zal deze bijzondere vernieuwing faciliteren en de dominantie van de dollar binnen de internationale handel verder versterken. Amerikaanse banken zullen steeds meer USD stablecoins uitgeven, faciliteren en verder ook aanbieden. In feite zal verder het hele Amerikaanse financiële systeem uiteindelijk worden getokenized. Alle waardepapieren en ook valuta´s zullen steeds meer als tokens op een blockchain worden uitgegeven en worden afgehandeld. Precies, zoals Larry Fink, de CEO van BlackRock, dit graag zag. Alles ziet er naar uit dat de Amerikaanse overheid het eurodollarsysteem in een modern blockchainjasje gaat uitbreiden en volledig digitaliseren.

Recente Cijfers over de dollar binnen de internationale handel

De Amerikaanse dollar (USD) blijft de dominante valuta in de internationale handel. Volgens de Bank for International Settlements (BIS) was de USD in 2022 betrokken bij 88% van alle valutatransacties. De euro (EUR) blijft de tweede meest verhandelde valuta, gevolgd door de Japanse yen (JPY), het Britse pond sterling (GBP) en de Chinese renminbi (CNY). De CNY wint terrein, maar blijft achter bij de traditionele grootmachten in de valutahandel.

Deze cijfers benadrukken de voortdurende dominantie van de Amerikaanse dollar in de internationale handel en financiën, hoewel de opkomst van alternatieve valuta’s zoals de yuan een trend is om in de gaten te houden.

Petrodollar, inflatie en het verlies van koopkracht

Sinds de invoering van het petrodollarsysteem begin jaren 70 heeft de Amerikaanse dollar een aanzienlijke daling in koopkracht doorgemaakt als gevolg van een schuldencreatie en inflatie. In 1970, vóór de oprichting van de petrodollar, had $1 aanzienlijk meer koopkracht dan vandaag. Volgens het Amerikaanse Bureau of Labor Statistics bedroeg de koopkracht van een dollar in 2022 nog maar 92,6% van die in 2021, wat neerkomt op een daling van 7,4% in slechts één jaar.

Over een langere periode is deze achteruitgang nog duidelijker. Een product dat in 1970 $50 kostte, zou in 2020 theoretisch $335,50 kosten, wat een zesvoudige prijsstijging over een periode van 50 jaar aangeeft. Dit betekent dat de prijzen vandaag ongeveer 8,13 keer hoger liggen dan in 1970, waardoor een dollar nu slechts 12,3% van de koopkracht heeft vergeleken met destijds.

Over het geheel genomen heeft de Amerikaanse dollar sinds de jaren 70 ongeveer 95% van zijn koopkracht verloren. Deze daling benadrukt de impact van inflatie op de waarde van de dollar in de afgelopen vijf decennia en de verdere groei van een globale dollarschuldenberg. Het probleem is echter dat alle andere fiat-valuta´s (EUR, YEN, GBP, SEK, etc.) het nog slechter doen en dat de betreffende economieën er vaak veel slechter voor staan. Ze beschikken verder over enorme dollarschulden. De petrodollar is in feite een instrument van schuldenimperialisme waarbij de meeste inflatie in feite wordt geëxporteerd naar zwakkere landen. In vooral ontwikkelingslanden wil men liever dat men betaalt met dollars dan de lokale valuta.

Conclusie – Wat Staat Ons te Wachten?

De financiële wereld bevindt zich in een overgangsfase. De petrodollar met het eurodollar-systeem heeft decennialang een centrale rol gespeeld in het mondiale financiële systeem met een globale schuldenberg als gevolg. De geopolitieke spanningen met financieel- economische aanpassingen door de BRICS zorgen voor verdere onzekerheid. Vooral in het licht van de enorme schuldenlast waarmee ook de Verenigde Staten onder gebukt gaat staat een Great Reset van de wereldorde in het verschiet.

De vraag blijft of de petrodollar en de algehele dominantie van de dollar een tweede adem krijgt onder Trump of dat de wereld definitief overstapt op een multipolaire ordening met meerdere invloedrijke reserve valuta’s. De komende jaren zullen bepalend zijn voor de toekomst van de Amerikaanse dollar en de geopolitieke machtsverhoudingen wereldwijd. De huidige Trump administratie doet er alles aan om de dollar monetair technisch te hervormen en verder te versterken met bitcoin. Digitale dollars zullen door Amerikaanse banken en financiële instituties worden uitgegeven over P2P-blockchainnetwerken en over de hele wereld via het internet en smartphone wallet apps worden gedistribueerd. Het enorme succes van Tether USDT is een bewijs dat deze strategie al heeft gewerkt; dat een monetaire revolutie met bitcoin en crypto al bezig is. De gehele monetaire orde is al aan het veranderen met de komt van bitcoin. Door snel te innoveren zou de digitale petrodollar in de vorm van een blockchain token een nieuw leven krijgen. Het is verder niet uit te sluiten dat de Bitcoin blockchain steeds meer wordt verkozen om deze petrodollar tokens op uit te geven en af te handelen. Het Amerikaanse financiële systeem sluit zich aan op het Bitcoin protocol en haar infrastructuur. Een infrastructuur die verder wordt versterkt door de Amerikaanse energiesector door verdere investeringen in bitcoin mining activiteiten. Texas en ook de ministaat van Bhutan hebben al in de praktijk laten zien hoe dit lucratief en succesvol moet worden gedaan.

Verder, het is belangrijk om een aantal andere visies over de toekomst van de petrollar met elkaar te vergelijken. Op basis van deze waardvolle invalshoeken, kun je zelf tot je eigen goed geïnformeerde conclusie komen over de toekomst van de petrodollar en in feite het gehele monetaire systeem.

Verschillende visies over de toekomst van de petrodollar

We hebben het eerder al de visie van Zoltan Pozsar al besproken. Nu zullen we de visies van een paar andere bekende analisten bespreken.

Willem Middelkoop over de toekomst van de petrodollar

In Nederland hebben we onze eigen expert, Willem Middelkoop. Hij is bekend geworden met zijn boeken, de Big Reset en Patronen van Bedrog. Hij komt vaker als gast aan tafel bij De Nieuwe Wereld van Ad Verbrugge. We hebben hier een artikel over geschreven en hier kun je ook een zeer inhoudelijk interview tussen beide heren bekijken over de huidige Big Reset. Voor meer informatie: Willem Middelkoop in gesprek met Ad Verbrugge.

Luke Gromen over de toekomst van de petrodollar

Luke Gromen is ook een bekende macro-economische analist. Hij voorziet dat de Verenigde Staten het eurodollarsysteem met een parallel USD stablecoin netwerk gaat versterken. De nieuwe Genius Stablecoin Act moet in deze context worden geanalyseerd. Het betekent o.a. dat in feite de oude petrodollar wordt vervangen door een digitale variant, een token, op verschillende P2P-blockchain netwerken. Het ligt voor de hand dat bitcoin hier als onderpand (pristine collateral) en reserve zal worden ingezet. Voor meer informatie: Luke Gromen over bitcoin als de nieuwe olie.

Ray Dalio over de toekomst van de petrodollar

Ray Dalio heeft herhaaldelijk gewaarschuwd voor de kwetsbaarheid van de Amerikaanse dollar als wereldwijde reservemunt, een status die nauw verbonden is met het petrodollarsysteem. Ray Dalio ziet risico’s door de exponentieel groeiende schuldenlast van de VS, geopolitieke verschuivingen en de opkomst van alternatieve machten zoals China en de BRICS. Hij gelooft dat de afhankelijkheid van de dollar als reservemunt verder zal afnemen naarmate andere landen hun eigen valuta of activa (zoals goud en zelfs bitcoin) meer gaan gebruiken in internationale handel. In zijn visie zal de petrodollar steeds meer verzwakken als landen zoals Saoedi-Arabië of Rusland minder afhankelijk worden van de dollar voor oliehandel, bijvoorbeeld door deals in yuan of andere valuta te sluiten.

Dit sluit aan bij zijn bredere these van een “paradigmaverschuiving” waarin de VS minder economisch dominant wordt en een multipolaire wereldorde ontstaat. Hij heeft geen gedetailleerde voorspelling gedaan over het exacte einde van de petrodollar, maar hij suggereert dat de structurele problemen van de dollar – zoals hoge schulden en geldontwaarding door monetair beleid – de aantrekkelijkheid van alternatieven vergroten. China wordt steeds sterker als wereldmacht; het tijdperk van de Amerikaanse hegemonie is ten einde.

James Rickards over de toekomst van de petrodollar

James Rickards is ook een bekende Amerikaanse auteur. Hij is ook minder enthusiast over de toekomst van de petrodollar. James Rickards heeft voor de CIA gewerkt en is publiek bekend geworden met zijn boeken over Currency Wars en The Death of the Dollar. Volgens Jim Rickards zal de Amerikaanse Dollar uiteindelijk worden vervangen door het systeem van Special Drawing Rights onder leiding van het IMF. Hieronder kun je hem aan het woord zien:

Afsluitend, met of zonder petrodollar, de burger is altijd de klos, DYOR

De toekomst van de petrodollar is onzeker en we zijn nu getuigen van een nieuwe hervorming van de globale orde waarvan we de gevolgen nog niet kunnen overzien. Tijdens geopolitieke spanningen, oorlogen om energiebronnen (olie, gas, grondstoffen etc.), crisis en aanverwante resets wordt helaas het vermogen van de meeste burgers vernietigd door steeds meer inflatie (geldontwaarding) en confiscaties. Het maakt voor de doorsnee burger niet veel uit of de petrodollar en het eurodollarsysteem een succesvolle doorstart zal krijgen of dat de Chinese petroyuan wel of niet het van de petrodollar zal overnemen. Het gehele fiat-geldsysteem is gebaseerd op onbetaalbare schulden die alleen door geldontwaarding geherfinancierd kunnen worden tot dat er een kantelpunt (Minsky Moment) worden bereikt en er een nieuwe globale financiële crisis uitbreekt.

Spaargeld op een bank of een aandelenportefeuille op een beleggersrekening is geen onvervreemdbaar bezit! Slimme mensen stappen steeds meer uit het fiat-eurodollarsysteem en kopen goud en bitcoin als afdekking om hun koopkracht op lange termijn te beschermen en de eigen financiële autonomie te waarborgen. Het zijn de enigste schaarse activa die je daadwerkelijk als onvervreemdbaar eigendom kunt hebben zonder tegenpartij risico´s.

Gerelateerde berichten:

• Geen Bretton Woods 3, maar 4!
• Bretton Woods 3 en de aankomende multipolaire wereldorde
• De invasie van Rusland in de Oekraïne en de Derde Wereldoorlog
• Van Bretton Woods 1 naar 3?
• Wat is de Dollar Milkshake Theory?
• Wat zijn de nadelen van een digitale euro (CBDC)?
• Rusland accepteert bitcoin voor de oliehandel

Wat is de PetroDollar? Bronnen:

• Engdahl, F. (Oil Wars) – Analyse over de geopolitieke rol van olie en de petrodollar.
• OMFIF.ORG – Analyse van Zoltan Pozsar over de toekomst van de petrodollar en Bretton Woods 3.0.
• GOLDBROKER.COM – De rol van goud als alternatief reserve-activum.
• Bank for International Settlements (BIS) – Statistieken over internationale valutahandel.
• Shanghai International Energy Exchange (INE) – Yuan-geprijsde oliecontracten als alternatief voor de petrodollar.
• SWIFT & CIPS – Financiële infrastructuur en de verschuiving naar alternatieven buiten de dollar.
• Amerikaanse overheidsdocumenten en beleidsmaatregelen rond energie en financiële strategieën onder Trump.
• De beste bank tijdens economische cricis en onzekerheid?
• Achter de Samenleving – PetroDollar
• Derde Wereldoorlog – handelsoorlog

 

Eerste publicatiedatum: 14 april 2015. Opnieuw gepubliceerd in een herziene versie op 13 februari 2025.